Álit og þekking íbúa á umhverfis- og samfélagsmálum er mikilvægur hluti af umbótum í ýmsum málaflokkum og bættri frammistöðu sveitarfélaga. Rafræn skoðanakönnun um umhverfi og samfélag var birt á vefsíðum sveitarfélaganna og umhverfisvottunarverkefnisins 1. desember 2020 og stóð hún til 17. desember 2020. Skýrslu með niðurstöðunum er hægt að nálgast í heild sinni hér. Þetta var önnur skoðanakönnunin á vegum umhverfisvottunarverkefnis Snæfellsness en sú fyrri var send út í árslok 2012.
Í könnuninni var farið yfir bakgrunnsupplýsingar þátttakenda, þeir spurðir út í þekkingu og álit á umhverfisvottunarverkefninu og beðnir um álit á mikilvægi mismunandi þátta í umhverfis- og samfélagsmálum. Að auki voru möguleikar á opnum svörum þar sem íbúum gafst tækifæri til að tjá sig um ýmis mál.
Þau málefni í samfélagsmálum sem þátttakendur töldu mikilvægust í sínu sveitarfélagi voru málefni eldri borgara, lýðheilsa og aukið samráð við íbúa. Á eftir þeim komu aukið samráð við fyrirtæki, málefni fatlaðra, æskulýðsstarf, ferðaþjónusta og málefni nýbúa. Þau málefni í umhverfismálum sem íbúar töldu mikilvægust voru úrgangsmál, orkunotkun og verndun vistkerfa. Á eftir þeim komu matarsóun, aukið umhverfisstarf í skólum, aukið samráð/samvinna við fyrirtæki í umhverfismálum, losun gróðurhúsalofttegunda, aukin sjálfbærni/náttúruvernd/umhverfisvernd, fjölgun friðlýstra svæða og kolefnisbinding með endurheimt votlendis, landgræðslu eða skógrækt. Öll þessi málefni tengjast á einn eða annan hátt og er listinn að sjálfsögðu ekki tæmandi. Vert er að taka fram að þau málefni sem íbúum fannst að sín sveitarfélög ættu að leggja mesta áherslu á segir ekki til um að sveitarfélögin standi sig illa í þeim málefnum, heldur sýnir okkur það sem er ofarlega í hugum íbúa. Þátttakendur voru einnig beðnir um að nefna nýleg dæmi um verkefni í sínu sveitarfélagi sem voru í þágu umhverfisins. Þar mátti sjá dæmi um það sem íbúar voru sáttir með að hafi verið gert og vakið athygli, en sömu verkefnin voru nefnd í nokkur skipti í flestum sveitarfélögunum.
![](http://nesvottun.is/wp-content/uploads/2021/03/Nidurstodur-konnunar_mynd3.png)
Flestir þátttakenda sögðust hafa heyrt af umhverfisvottun Snæfellsness, en minnihluti þeirra hafði heimsótt síður verkefnisins og kynnt sér sjálfbærnistefnu og framkvæmdaáætlun sveitarfélaganna. Þarna er úrbóta þörf sem umhverfisvottunarverkefnið stefnir á að vinna í. Að lokum voru þátttakendur beðnir um álit á því hverju þeir telja að umhverfisvottunarverkefnið eigi að skila. Meiri umhverfisvitund íbúa, aukinn sýnileiki umhverfisstarfs sveitarfélaganna og meiri þátttaka fyrirtækja í umhverfismálum fengu flest stig þátttakenda, en ekki munaði miklu þar á milli. Þar á eftir var meiri þátttaka íbúa í umhverfismálum, betri ímynd svæðisins út á við og aukin umhverfisvernd/náttúruvernd/sjálfbærni. Það vakti athygli að málefnin sem fengu áberandi fæst stig voru öll tengd fræðslu; aukin fræðsla um náttúruvernd, matarsóun og loftslagsmál; þrátt fyrir að fræðsla og kynning séu helstu leiðirnar til að ná þeim markmiðum sem flestir vilja stefna að.
![](http://nesvottun.is/wp-content/uploads/2021/03/Nidurstodur-konnunar_mynd.png)
Stefnt er leggja könnun sem þessa fyrir íbúa Snæfellsness reglulega næstu ár. Niðurstöðurnar endurspegla að sjálfsögðu ekki álit samfélagsins í heild, en þær gefa stjórnendum sveitarfélaganna hugmynd um hvar úrbóta er þörf. Umhverfisvottunarverkefnið mun á næstu árum nýta þessi gögn við verkefnaval í framkvæmdaáætlun, val á fræðsluefni og við upplýsingagjöf. Þessari könnun fylgir einnig lærdómur sem við tökum með okkur í gerð þeirrar næstu. Áhugasamir eru hvattir til að kynna sér niðurstöðurnar. Allar ábendingar og spurningar eru vel þegnar á gudrun@nsv.is